افسردگی شب

افسردگی شبانه؛ از علائم تا درمان

افسردگی شبانه واقعا چیزی نیست که هیچکدوم از ماها بعد از یه روز پرکار و موقع استراحت بهش احتیاج داشته باشیم. اما افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات خلقی هست، و می‌تونه برای هر فردی، در هر سنی و در هر زمانی ایجاد بشه. و برخی افراد به خصوص در شب احساس غمگین یا افسرده بودن می‌کنند. افسردگی هنگام شب هم میتونه باعث بی‌خوابی، اضطراب و احساس انزوا و ناامیدی بشه.

البته بعضی‌ها ممکنه به جای افسردگي در شب، صبح‌ها افسردگی داشته باشند که بهش تغییرات خلقی روزانه (diurnal mood variation) گفته میشه.

 

علائم افسردگی

قبل از اینکه بریم سراغ علت افسردگی شبانه و راه‌های کنترل و درمان اون، یه مرور کوتاه خواهیم داشت بر خود افسردگی. این اختلال علائم شدیدی ایجاد میکنه که خلق‌وخو و فعالیت‌های روزانه فرد رو مختل میکنه. اینها مهمترین نشونه‌های افسردگی هست:

  • مشکلات مربوط به خواب مثل بیش از حد خوابیدن، به سختی به خواب رفتن و خواب موندن
  • سردرد، معده درد یا سایر دردهایی که درمان نمیشن و دلیل واضحی ندارند
  • مشکل در انجام کارهای عادی زندگی مثل مسواک زدن یا حمام کردن
  • از دست دادن علاقه و برای انجام کارهایی که قبلا لذت‌بخش بودند
  • افکار مربوط به خودکشی، اقدام به انجام اون یا فکر کردن به مرگ
  • بیشتر یا کمتر از حد معمول غذا خوردن
  • احساس بی‌ارزشی، گناه، یا درماندگی
  • احساس غمگینی و/یا اضطراب
  • احساس انزوا یا تنهایی
  • کاهش یا افزایش وزن
  • احساس ناامیدی
  • مشکل در تمرکز
  • تحریک‌پذیری
  • کمبود انرژی
  • گریه کردن
  • بی‌قراری

 

اگه تعدادی از این علائم رو در بیشتر روز، تقریبا هر روز، در دو هفته گذشته یا بیشتر تجربه کردید و بهتر هم نشده‌اند، حتما از یه متخصص کمک بگیرید.

علت افسردگی شبانه

عوامل متعددی وجود داره که می‌تونه منجر به بدتر شدن احساس افسردگی شب ها بشه. بعضی‌هاش رو خیلی راحت میشه مدیریت کرد، اما کنترل بعضی از ایت علت‌ها چالش‌برانگیزتره:

 

مرور افکار

همین اول بگم که مرور افکار با نشخوار فکری یا همون اورتینکینگ تفاوت‌های ظریفی داره. اما خب نشخوار ذهنی هم میتونه تاثیر مشابهی داشته باشه.

افراد افسرده اغلب افکارشون و رویدادهای گذشته رو مرور می‌کنند، تا اون اتفاقات رو درک کنند یا نتیجه متفاوتی رو برای اونها متصور بشوند. از اونجا که افسردگی باعث تمایل به تمرکز روی رویدادهای منفی میشه، مرور افکار/نشخوار فکری می‌تونه به احساس افسردگی و اضطراب دامن بزنه که معمولا اصلی‌ترین علت افسردگی شبانه هست.

جای تعجب نیست که وقتی تنهایید و از حواس‌پرتی رها میشید، بیشتر مستعد نشخوار فکری هستید، که برای بسیاری از ما هنگام شب اتفاق میفته. خستگی در پایان روز هم میتونه ما رو مستعد احساس افسردگی بکنه. به همین دلیله که گاهی اوقات اوضاع در شب بدتر به نظر میرسه و سروکله افسردگي در شب پیدا میشه. مرور افکار تا حدودی طبیعیه، اما میتونه تبدیل به overthinking و یه عادت ناسالم بشه (مخصوصا اگه باعث بروز یا بدتر شدن افسردگی یا اضطراب بشه).

برای درمان افسردگی شب در این حالت، بد نیست قبل از خواب به اتفاقاتی که درباره‌شون “دوباره” فکر می‌کنید، دقت کنید. مثلا بعضی افراد شب قبل از کار غمگین یا افسرده میشن، چون محل کارشون سمی هست یا شغل‌شون رو دوست ندارند. فراموش نکنید که ترس از بیدار شدن در صبح و روبه‌رو شدن با استرس شغلی میتونه عوارض روحی و روانی داشته باشه؛ پس اون رو جدی بگیرید.

 

در معرض نور قرار گرفتن

این علت افسردگی شبانه شاید به نظر عجیب بیاد، اما واقعیت اینه که مطالعات زیادی درباره ارتباط بین قرار گرفتن در معرض نور در شب و افسردگی انجام شده.

یک مطالعه در مجله آمریکایی اپیدمیولوژی (American Journal of Epidemiology) هم مدتی پیش منتشر شد که نشون میداد بین قرار گرفتن در معرض نور کم‌شدت در طول خواب و بروز علائم افسردگی در بزرگسالان مسن‌تر ارتباطی وجود دارد. البته همون‌طور که حدس می‌زنید، قرار گرفتن در معرض نور به احتمال زیاد تنها دلیل این موضوع نیست.

شدت این موضوع در افراد جوان‌تر میتونه بیشتر هم باشه، چون چشم‌های اونها حساس‌تره. از نظر علمی، هنوز مشخص نیست که نور و افسردگی هنگام شب و اساسا افسردگی دقیقا چه ربطی به هم  دارند، اما ممکنه قرار گرفتن در معرض حتی مقدار کمی نور در طول شب، چرخه خواب رو مختل کنه؛ و میدونیم که این موضوع هم خلق‌وخو رو تحت تاثیر قرار میده.

 

اختلال در ساعت خواب داخلی

این یکی دیگه از علت افسردگی شبانه هست. مطالعات زیادی نشون دادند که وقتی ریتم شبانه روزی یا ساعت خواب داخلی شما مختل میشه، خطر ابتلا به افسردگي در شب یا بدتر شدن علائم اون بیشتر میشه. این اختلال میتونه در اثر خستگی مفرط، کار در شیفت شب، زیاد قرار گرفتن در معرض نور در شب و … به وجود بیاد.

برای جلوگیری از بروز این اتفاق، و اصولا علائم افسردگی شبانه، بهتره در طول روز بیدار و فعال باشید تا شب خواب باکیفیتی داشته باشید.

 

کرونوتایپ

شما سحرخیز هستید، شب‌بیدار یا بین اینها؟ اینکه شب‌ها چه زمانی و چقدر می‌خوابید کرونوتایپ (chronotype) نامیده میشه.

یه مطالعه درباره ارتباط بین کرونوتایپ و افسردگی روی بیشتر از 32000 خانم که به طور متوسط ​​55 ساله بودند و افسردگی رو تجربه نکرده بودند، بررسی شد. از بین این افراد، 2500 اونها در چهار سال آینده افسردگی رو تجربه کردند (به تشخیص متخصص).

خطر ابتلا به افسردگی شب در خانم‌هایی که خودشون رو سحرخیز می‌دونستند، 12 درصد کمتر از خانم‌های “نه سحرخیز و نه شب‌بیدار” ​​بود. در حالی که شب‌بیدارها 6 درصد بیشتر در معرض خطر بودند ابتلای به افسردگی بوند.

این مطالعه نشون نمیده که علائم افسردگی شبانه ناشی از شب ‌زنده‌داریه، اما چون مطالعه‌های متعددی نشون‌دهنده ارتباط بین کرونوتایپ‌ها و افسردگی هست، تحقیق درباره تاثیرات ژنتیکی و محیطی قطعا لازمه!

درمان افسردگی شب

برای شکستن چرخه افکار منفی و جلوگیری از افسردگي در شب می‌تونید از نکات زیر استفاده کنید:

 

به خلق افکار مثبت کمک کنید

انجام کاری که ازش لذت می‌برید مثل ماند نوشتن، ساز زدن، نقاشی کردن، مدیتیشن و… می‌تونه به ایجاد افکار مثبت کمک کنه. شما باید سعی کنید ذهن‌تون رو با چیزهای مثبت پر کنید تا جایی برای افکار منفی و علائم افسردگی شبانه نمونه.

 

به مشکل فکر نکنید؛ به حل آن فکر کنید

افرادی که نشخوار فکری می‌کنند، فقط اتفاقات رو در ذهن‍شون مرور نمی‌کنند. اونها درگیر افکاری مثل “چرا همیشه این اتفاق برای من میفته؟”، “من چمه که نمی‌تونم با X کنار بیام؟” و … میشن که منجر به احساس درماندگی میشه.

اگه شما هم در این گروه هستید، باید به جای تقویت افسردگی هنگام شب تمرکزتون رو روی همون یک قدمی بذارید که می‌تونید برای حل مشکل بردارید. حتی میتونید با یه دوست تماس بگیرید و باهاش صحبت کنید تا بفهمید باید چکار کنید.

این وقفه ذهنی و اقدام پیشگیرانه می‌تونه بهتون کمک کنه تا اوضاع رو تحت کنترل بگیرید و احساس درماندگی نکنید.

 

عزت نفس‌تان را تقویت کنید

در چه کاری فوق‌العاده‌اید؟ از چی لذت می‌برید؟ برای درمان افسردگی شب به راه‌هایی برای تقویت عزت نفس و احساس ارزشمند بودن‌تون فکر کنید؛ مثل امتحان کردن یه ورزش جدید، یه سرگرمی جدید، دوباره نواختن ساز قدیمی‌تون، یا شرکت در یه کلاس با موضوعی که براتون جذابه.

داشتن احساس خوب نسبت به خودتون و کاری که انجام میدید به جلوگیری از نشخوار فکری و افسردگی شب ها کمک زیادی می‌کنه.

 

بهداشت خواب‌تان را رعایت کنید

برای اینکه یه خواب عمیق و باکیفیت رو تجربه کنید و فرصتی به افسردگی شبانه ندید، این کارها رو امتحان کنید:

  • تا وقتی که واقعا خسته نشده‌اید به رختخواب نروید: این بهتون زمان کمتری برای فکر کردن به مشکلات ریز و درشت و اتفاقات خجالت‌آور 5 سال پیش فکر کنید. اگر خواب‌آلود نیستید، سعی کنید تا زمانی که خوابتون نمی‌آید، کتاب یا مجله بخونید.
  • اتاق‌تان را تاریک نگه دارید: اتاقی که در اون می‌خوابید رو تا حد امکان تاریک کنید تا جلوی هرگونه اختلال در خواب‌تون در طول شب رو بگیرید. مثلا می‌تونید از پرده‌های ضخیم استفاده کنید و تلویزیون رو شب روشن نگذارید تا خوابتون ببره.
  • استفاده از موبایل/لپتاپ/و … رو به حداقل برسونید: حداقل یه ساعت قبل از خواب صفحه نمایش هر وسیله الکترونیکی که دارید رو خاموش کنید تا غم و افسردگی شب ها سراغتون نیاد. قرار گرفتن در معرض نور آبی ساطع شده از صفحه نمایش قبل از خواب می‌تونه خواب‌تون رو مختل کنه و کیفیت خواب‌تون رو پایین بیاره.

 

سبک زندگی‌تان را متحول کنید

تغییراتی وجود داره که می‌تونید در برنامه روزانه‌تون ایجاد کنید تا علائم افسردگی شبانه رو کاهش بدید و حتی کیفیت خواب‌تون رو بالا ببرید. مثلا، ورزش منظم می‌تونه حس بهتری نسبت به خودتون بهتون بده، استرس رو کاهش بده و خواب رو عمیق کنه.

داشتن یه رژیم غذایی سالم و متعادل هم می‌تونه به بهبود علائم افسردگی هنگام شب کمک کنه.

 

از متخصص کمک بگیرید

در کنار همه این راه‌ها، همیشه میتونید از درمانگرها هم برای رفع علت افسردگی شبانه و درمان اون کمک کنه.

افسردگی شب سراغ شما هم میاد؟

امیدوارم این مطلب بهتون در کنترل علت و علائم افسردگی شبانه کمک کنه. شما افسردگی شبانه رو تجربه کردید؟ چطور تونستید اون رو کنترل کنید؟ توصیه‌ای دارید؟

تجربه‌تون رو با من و باقی خواننده‌ها به اشتراک بذارید؛ واگه مایل‌اید از سایت و ادامه فعالیت‌اش حمایت کنید، می‌تونید از طریق وب‌سایت «حامی باش» اقدام کنید.

نوشته شده توسط
دیدگاه‌ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آخرین نوشته‌ها